ร้านขายหญ้ามาเลย์ จังหวัดร้อยเอ็ด

• วงศ์ : Gramineae

• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Zoysia matrella Merrill

• ชื่อสามัญ : Manila Grass หรือ Temple Grass

• ชื่อท้องถิ่น : หญ้านวลน้อย

• ถิ่นกำเนิด : ประเทศไทย และฟิลิปปินส์

หญ้านวลน้อยในทางสากล และหลายประเทศเชื่อว่ามีถิ่นกำเนิดในประเทศฟิลิปปินส์ จึงตั้งชื่อสามัญ หรือชื่อภาษาอังกฤษตามเมืองหลวงของฟิลิปปินส์ว่า Manila Grass แต่ก็มีผู้เสนอให้เรียกว่า Bangkok Grass เพราะพบหลักฐานว่ามีถิ่นกำเนิดในประเทศไทย

 

ประวัติหญ้านวลน้อย

สิน พันธุ์พินิจ (2535) กล่าวถึงหญ้านวลน้อยว่า หญ้านวลน้อยมีความเกี่ยวโยงกับประเทศไทยมาก่อน เพราะเคยมีการเรียกชื่อว่า Bangkok Grass แต่นักพฤกษศาสตร์ยืนยันว่าหญ้าชนิดนี้ ถูกตั้งชื่อครั้งแรกในปี ศตวรรษที่ 18 จากนักพฤกษศาสตร์ชาวออสเตรเลีย ชื่อ Karl Von Zois ซึ่งกล่าวถึงว่ามีถิ่นกำเนิดในประเทศฟิลิปปินส์ จึงตั้งชื่อสามัญว่า Manila Grass หรือ Temple Grass และหญ้านวลน้อยมีการปลูกในหลายประเทศในเอเชีย อาทิ สวนของพระคอสโรสที่ 1 ที่สร้างขึ้นในประเทศอีหร่านในช่วงราว พ.ศ. 1074 และสวนทัสมาฮัล แห่งประเทสอินเดีย ซึ่งล้วนแต่ปลูกด้วยหญ้านวลน้อยทั้งสิ้น

 

การแพร่กระจาย

หญ้านวลน้อยพบแพร่กระจายพันธุ์ในแถบประเทศในมหาสมุทรอินเดีย ทะเลจีนใต้ และประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในประเทศไทยพบแพร่กระจายตามลานหญ้า สนามหญ้าหรือพื้นที่รกร้างต่างๆ ซึ่งปัจจุบันได้นักจัดสวนหรือนักภูมิสถาปัตย์ได้รวบรวมเมล็ดเพื่อการเพาะเป็นหญ้าสำหรับปลูกในสนามหรือแปลงจัดสวน จึงพบเห็นได้มากตามสนามหญ้า สนามกอล์ฟ และแปลงจัดสวนต่างๆ

 

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลำต้น

หญ้านวลน้อย เป็นหญ้าอายุหลายปี ลำต้นเติบโตเป็นเถา และแตกหน่อเป็นเหง้ารวดเร็ว ลำต้นมีลักษณะตั้งตรง และแข็งแรง ลำต้นจะแตกหน่อออกด้านข้างจำนวนมาก แตกละต้นแตกกิ่งได้ 2-3 กิ่ง แต่กิ่งมีขนาดเล็ก และสั้นกว่าลำต้นหลัก แต่ลำลำต้นมีลักษณะเป็นข้อปล้อง ขนาดลำต้นประมาณ 1.5-2 มิลลิเมตร มีความสูงจากโคนต้นถึงปลายสุดของใบประมาณ 10-25 เซนติเมตร และมีข้อปล้องประมาณ 2-3 ปล้อง แต่ละข้อยาวประมาณ 4-8 เซนติเมตร ปล้องช่วงแรกที่มีกาบใบหุ้มมีสีเขียวอ่อน ส่วนที่เหลือไม่มีกาบใบหุ้มจะมีสีม่วงอ่อน เนื้อลำต้นค่อนข้างเหนียว ใช้มือเด็ดจะขาดยาก

 

ใบ

หญ้านวลน้อย เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว แตกใบออกหุ้มลำต้น โดยปล้องแรกของลำต้นมีใบ 1 ใบ ปล้องที่ 2 มีใบประมาณ 2-4 ใบ ใบประกอบด้วยกาบใบสีเขียวห่อหุ้มลำต้น ขนาดความยาวของกาบใบประมาณ 2.5-4 เซนติเมตร ด้านบนของช่วงต่อระหว่างกาบใบกับแผ่นใบมีขนสีขาวสั้นปกคลุม ถัดมาเป็นแผ่นใบสีเขียวสด มีลักษณะเรียวยาว ปลายใบแหลม แผ่นใบ และขอบใบเรียบ กว้างประมาณ 2-5 มิลลิเมตร ยาวประมาณ 5-20 เซนติเมตร ขอบใบมีลักษณะโค้งพับเข้ากลางแผ่นใบ

 

ดอก

หญ้านวลน้อย เป็นดอกสมบูรณ์ที่ผสมเกสรได้ในตัวเอง ดอกออกเป็นช่อจากกลางลำต้น ประกอบด้วยก้านช่อดอกสีเขียวอ่อน ขนาดประมาณ 1-1.5 มิลลิเมตร ยาวประมาณ 5-7 เซนติเมตร ปลาสุดของก้านเป็นช่อดอก ยาวประมาณ 2-2.5 เซนติเมตร แต่ละช่อมีดอกเรียงสลับกันหุ้มก้านช่อไว้ จำนวนดอกต่อช่อประมาณ 24-30 ดอก

ดอกแต่ละดอกมีน้ำตาลอมม่วงอ่อน ฐานดอกกว้าง ปลายดอกเรียวแหลม ขนาดดอกประมาณ 1 มิลลิเมตร ยาวประมาณ 3 มิลลิเมตร ปลายดอกประกอบด้วยเกสรตัวผู้ขนาดเล็ก